[VB.NET] การสุ่มหมายเลขบัตรประชาชน 13 หลัก และตรวจสอบความถูกต้องของรหัสหลักที่ 13

thongkorn

แอดมินแจกโค้ดนี้เอาไว้เมื่อราวๆปี 2549 เอาไว้สุ่มหมายเลขบัตรประชาชนเอาเพื่อไปเล่นเกมส์ 5555+ ... เรามาดูวิธีการคิดกันครับ ...


วิธีคิดในการสุ่มเลขจำนวน 12 หลัก แล้วหา Check Digit หลักที่ 13 ... เช่น 7736830472815 เมื่อ 5 คือหลักที่ 13 หรือ Check Digit ...
หาผลรวมตั้งแต่หลักที่ 1 ไปจนถึงหลักที่ 12 (นับจากซ้ายไปขวา)
โดยให้หลักที่ 1 คูณด้วยน้ำหนักประจำหลัก = 13 ... (7 x 13)
โดยให้หลักที่ 2 คูณด้วยน้ำหนักประจำหลัก = 12 ... (7 x 12)
โดยให้หลักที่ 3 คูณด้วยน้ำหนักประจำหลัก = 11 ... (3 x 11)
โดยให้หลักที่ (เพิ่มขึ้น 1) คูณด้วยน้ำหนักประจำหลัก = (ลดลง 1)
โดยให้หลักที่ 12 คูณด้วยน้ำหนักประจำหลัก = 2 ... (1 x 2)

จากนั้นนำผลการคูณของแต่ละหลักมารวมกันเข้าไป

หลักแต่ละหลัก คือ Val(Mid$(txtIDcard.Text, Count, 1))
น้ำหนักของแต่ละหลัก คือ (14 - Count) เมื่อ Count เริ่มต้นจาก 1 ไปสิ้นสุดที่ 12 ดังนั้นค่านี้ (14 - Count) จึงเริ่มต้นค่าจาก 13, 12, 11, ..., สิ้นสุดที่ 2 ครับผม
จะได้โค้ดดังนี้ ...

1. Sum = 0
   
2. For Count = 1 To 12
   
3.     Sum = Sum + Val(Mid$(txtIDcard.Text, Count, 1)) * (14 - Count)
   
4. Next

คัดลอกไปที่คลิปบอร์ด

ลักษณะของการนำตัวแปร Sum มาเวียนใช้งาน สำหรับมือใหม่หัดขับในการพัฒนาโปรแกรม พยายามศึกษาการทำงานมันให้ดีน่ะครับ เพราะคุณต้องนำมันมาใช้งานตลอดทั้งชีวิตของการเขียนโปรแกรมของคุณแน่ๆ

นำผลรวมที่ได้มา Mod (การหารเอาเศษ) ด้วย 11 นั่นคือค่าที่เราจะได้ก็คือ 0, 1, 2, .. , 10 (Sum Mod 11)
เพิ่มเติม: เรา Mod ด้วยอะไร ก็จะได้ค่าสูงสุด (ที่เป็นไปได้) ของตัว Mod ลบด้วย 1 เสมอ (ในที่นี้คือ 11 - 1 = 10)
เพิ่มเติม: เรามักจะนำตัวเลขจำนวนเต็มมา Mod ด้วย 2 เพื่อตรวจสอบว่าเลขจำนวนเต็มนั้นมันเป็นเลขคู่ หรือ เลขคี่ หาก Mod แล้วได้ 0 นั่นคือ เป็นเลขคู่ หาก Mod แล้วผลลัพธ์เป็น 1 แสดงว่าเป็นเลขคี่

เอ้ามาว่ากันต่อไป ...
จากนั้นให้ลบออกด้วย 11 ก็จะทำให้ได้ค่าตั้งแต่ 1, 2, 3, ... , 11 (11 - (Sum Mod 11))
แล้วให้เลือกตัวขวามือสุดมาหนึ่งตัว ด้วยคำสั่ง Right$ --> Right$(Str(11 - (Sum Mod 11)), 1)
สุดท้ายก็ให้นำมาเปรียบเทียบกับหลักที่ 13 ของหมายเลขบัตรประชาชน ว่ามันตรงกันหรือไม่ ?
หากตรงกันก็แสดงว่า เป็นบัตรแท้, หากไม่ตรงกัน ก็คือ บัตรเก๊ เท่านี้เองครับพี่น้อง

มาดูโค้ดฉบับเต็มกันเถอะ ...

1. Public Class frmCheckIDCard
   
2. 
   
3.     Private Sub btnRandom_Click(sender As System.Object, e As System.EventArgs) Handles btnRandom.Click
   
4.         txtIDCard.Clear()
   
5.         '/ สุ่มหาตัวเลขมาทั้งหมด 12 หลัก โดยที่หลักแรกต้องไม่ใช่ 0 และ 9 ด้วย
   
6.         '/ เรียกไปยังฟังค์ชั่น RandomNumber โดยไม่มีการส่งค่าใดๆไป แต่จะต้องรับค่าที่ได้กลับมา
   
7.         txtIDCard.Text = RandomNumber()
   
8. 
   
9.         ' หลักคิดสำหรับ 12 หลักแรก
   
10.         ' เริ่มต้นคำนวณหาค่าผลรวมตัวเลขทั้ง 12 หลักแรก ดังนี้
    
11.         ' หาผลรวมตั้งแต่หลักที่ 1 ไปจนถึงหลักที่ 12 (นับจากซ้ายไปขวา)
    
12.         ' โดยให้หลักที่ 1 คูณด้วยน้ำหนักประจำหลัก = 13
    
13.         ' โดยให้หลักที่ 2 คูณด้วยน้ำหนักประจำหลัก = 12
    
14.         ' โดยให้หลักที่ 3 คูณด้วยน้ำหนักประจำหลัก = 11
    
15.         ' โดยให้หลักที่ .. คูณด้วยน้ำหนักประจำหลัก = ..
    
16.         ' โดยให้หลักที่ 12 คูณด้วยน้ำหนักประจำหลัก = 2
    
17.         ' จากนั้นนำผลการคูณของแต่ละหลักมารวมกันเข้าไป
    
18. 
    
19.         ' หลักแต่ละหลัก คือ Val(Mid$(txtIDcard.Text, Count, 1))
    
20.         ' น้ำหนักของแต่ละหลัก คือ (14 - Count) เมื่อ Count เริ่มต้นจาก 1 ไปสิ้นสุดที่ 12
    
21.         ' ดังนั้นค่านี้ (14 - Count) จึงเริ่มต้นค่าจาก 13, 12, 11, ..., สิ้นสุดที่ 2 ครับผม
    
22.         Dim Sum As Integer = 0
    
23.         For Count As Byte = 1 To 12
    
24.             Sum = Sum + Val(Mid$(txtIDCard.Text, Count, 1)) * (14 - Count)
    
25.         Next
    
26. 
    
27.         ' / --------------------------------------------------------------------
    
28.         ' ขั้นตอนนี้ คือ การหาค่า Check Digit (หลักที่ 13) หรือ หลักตรวจสอบความถูกต้อง
    
29.         ' นำผลรวมที่ได้ (Sum) มา Mod (การหารเอาเศษ) ด้วย 11 นั่นคือค่าที่เราจะได้ก็คือ 0, 1, 2, .. , 10 (Sum Mod 11)
    
30.         ' จากนั้นให้ลบออกด้วย 11 ก็จะทำให้ได้ค่าตั้งแต่ 1, 2, 3, ... , 11 (11 - (Sum Mod 11))
    
31.         ' แล้วให้เลือกตัวขวามือสุดมาหนึ่งตัว ด้วยคำสั่ง Right$ --> Right$(Str(11 - (Sum Mod 11)), 1)
    
32.         ' ค่าสุดท้ายนี้ก็คือ หลักที่ 13 หรือ หลักตรวจสอบความถูกต้อง (Check Digit) นั่นเอง
    
33.         '
    
34.         Dim CheckDigit As String = Microsoft.VisualBasic.Right(Str(11 - (Sum Mod 11)), 1)
    
35.         txtIDCard.Text = txtIDCard.Text + CheckDigit
    
36.     End Sub
    
37. 
    
38.     ' / --------------------------------------------------------------------
    
39.     ' ฟังค์ชั่นที่ใช้ในการสุ่มตัวเลขจำนวน 12 หลัก ไม่มีการรับค่า แต่จะต้องส่งค่าคืนกลับไป (Return)
    
40.     ' ดังนั้นเราต้องใช้เป็นแบบฟังค์ชั่น (Function)  จะใช้ Sub Program ไม่ได้
    
41.     ' / --------------------------------------------------------------------
    
42.     Function RandomNumber() As String
    
43.         RandomNumber = String.Empty
    
44. 
    
45.         ' เริ่มต้นในการสุ่มตัวเลข
    
46.         Randomize()
    
47.         Dim rndID As New Random
    
48.         '/ เพื่อบ่งบอกว่าหลักแรกหาค่าได้สำเร็จแล้วหรือไม่
    
49.         Dim blnFlag As Boolean = False
    
50.         Dim i As Byte = 1
    
51.         ' สุ่มเลขจำนวน 12 หลัก โดยที่หลักแรกต้องไม่ใช่ 0 และ 9
    
52.         ' i เริ่มต้นจาก 1
    
53.         While i <> 12
    
54.             ' Not False หรือ ไม่จริง ก็คือ เท็จ (หรือเขียน blnFlag = False) ... แสดงว่าตอนนี้เรากำลังจะหาตัวเลขหลักแรกอยู่
    
55.             If Not blnFlag Then
    
56.                 ' สุ่มตัวเลขหลักแรก ต้องไม่ให้มีค่าเป็น 0 และ 9 ... นี่คือการทำซ้ำ หรือ Repetitive
    
57.                 Do
    
58.                     RandomNumber = rndID.Next(0, 9)
    
59. 
    
60.                     ' ทำจนกว่าหลักแรกต้องไม่เท่ากับ 0 และ 9 (เงื่อนไขต้องใช้ AND)
    
61.                     ' เช่น เมื่อ RandomNumber มีค่า = 1
    
62.                     ' ทำให้ได้เงื่อนไข 1 <> 0 และ 1 <> 9 (True AND True = True) ... เงื่อนไขเป็น "จริง" ให้ออกจาก Loop
    
63.                     ' หรือ เมื่อ RandomNumber มีค่า = 9
    
64.                     ' ทำให้ได้เงื่อนไข 9 <> 0 และ 9 <> 9 (True AND False = False) ... เงื่อนไขเป็น "เท็จ" ให้วน Loop ต่อไป
    
65.                 Loop Until RandomNumber <> 0 And RandomNumber <> 9
    
66. 
    
67.                 ' หรือ ใช้เงื่อนไข Until แต่กลับกันด้วย Not ...
    
68.                 'Loop Until Not RandomNumber = 0 And Not RandomNumber = 9
    
69. 
    
70.                 ' หรือใช้ While แต่เงื่อนไขต้องกลับกันกับแบบ Until และต้องใช้ OR แทนที่
    
71.                 ' เช่น เมื่อ RandomNumber มีค่า = 1
    
72.                 ' ทำให้ได้เงื่อนไข 1 = 0 หรือ 1 = 9 (False OR False = False) ... เงื่อนไขเป็น "เท็จ" ให้ออกจาก Loop
    
73.                 ' หรือ เมื่อ RandomNumber มีค่า = 9
    
74.                 ' ทำให้ได้เงื่อนไข 9 = 0 หรือ 9 = 9 (False OR True = True) ... เงื่อนไขเป็น "จริง" ให้วน Loop ต่อไป
    
75.                 'Loop While RandomNumber = 0 Or RandomNumber = 9
    
76. 
    
77.                 ' แจ้งว่าหลักแรกหาตัวเลขที่ไม่ใช่ 0 หรือ 9 เสร็จสมบูรณ์แล้ว หลักต่อไปจะได้ไม่ต้องเข้าไป Do Loop อีก
    
78.                 blnFlag = True
    
79.             End If
    
80. 
    
81.             ' หาค่าจำนวนหลักที่เหลือ แล้วส่งค่าคืนกลับของฟังค์ชั่นไปได้เลย
    
82.             RandomNumber = RandomNumber & rndID.Next(0, 9)
    
83.             '// Increment Counter
    
84.             i += 1
    
85.         End While
    
86.     End Function
    
87. 
    
88.     ' / --------------------------------------------------------------------
    
89.     ' / ตรวจสอบหมายเลขบัตรประชาชน
    
90.     Private Sub btnCheck_Click(sender As System.Object, e As System.EventArgs) Handles btnCheck.Click
    
91.         '/ ไม่มีการป้อนข้อมูล ก็ให้ออกจากโปรแกรมย่อยไป
    
92.         If txtIDCard.Text = "" Or txtIDCard.Text.Trim.Length = 0 Then Exit Sub
    
93.         ' ความยาวต้องเท่ากับ 13 หลัก
    
94.         If Len(txtIDCard.Text) < 13 Then
    
95.             MsgBox("กรุณากรอกหมายเลขบัตรประชาชนให้ครบทั้ง 13 หลักด้วย.", vbOKOnly + vbExclamation, "รายงานความผิดพลาด")
    
96.             Exit Sub
    
97.         End If
    
98.         ' หาผลรวมตั้งแต่หลักที่ 1 ไปจนถึงหลักที่ 12
    
99.         Dim Sum As Integer = 0
    
100.         For Count As Byte = 1 To 12
     
101.             Sum = Sum + Val(Mid(txtIDCard.Text, Count, 1)) * (14 - Count)
     
102.         Next
     
103.         ' เปรียบเทียบค่าที่ได้กับหลักที่ 13
     
104.         If Microsoft.VisualBasic.Right(txtIDCard.Text, 1) = Microsoft.VisualBasic.Right(Str(11 - (Sum Mod 11)), 1) Then
     
105.             MessageBox.Show("หมายเลขบัตรประชาชน " & txtIDCard.Text & " ถูกต้อง.", "รายงานการตรวจสอบ", MessageBoxButtons.OK, MessageBoxIcon.Information)
     
106.         Else
     
107.             MessageBox.Show("หมายเลขบัตรประชาชน " & txtIDCard.Text & " ไม่ถูกต้อง.", "รายงานการตรวจสอบ", MessageBoxButtons.OK, MessageBoxIcon.Exclamation)
     
108.         End If
     
109.     End Sub
     
110. 
     
111.     Private Sub frmCheckIDCard_Load(sender As System.Object, e As System.EventArgs) Handles MyBase.Load
     
112.         txtIDCard.Focus()
     
113.     End Sub
     
114. 
     
115.     Private Sub txtIDCard_KeyPress(sender As Object, e As System.Windows.Forms.KeyPressEventArgs) Handles txtIDCard.KeyPress
     
116.         If Asc(e.KeyChar) = 13 Then
     
117.             e.Handled = True
     
118.             btnCheck_Click(sender, e)
     
119.         Else
     
120.             e.Handled = CheckDigitOnly(Asc(e.KeyChar))
     
121.         End If
     
122.     End Sub
     
123. 
     
124.     ' / ฟังค์ชั่นในการป้อนเฉพาะค่าตัวเลขได้เท่านั้น
     
125.     Function CheckDigitOnly(ByVal index As Integer) As Boolean
     
126.         Select Case index
     
127.             Case 48 To 57 ' เลข 0 - 9
     
128.                 CheckDigitOnly = False
     
129.             Case 8, 13 ' Backspace = 8, Enter = 13
     
130.                 CheckDigitOnly = False
     
131.             Case Else
     
132.                 CheckDigitOnly = True
     
133.         End Select
     
134.     End Function
     
135. 
     
136. End Class

คัดลอกไปที่คลิปบอร์ด

ดาวน์โหลดโค้ดต้นฉบับ VB.NET (2010) ได้จากที่นี่ ...

g2gsoftuser

ขอบคุณครับ